دیابت و بیماریهای ارتفاع:

دیابت و بیماریهای ارتفاع:

 

انجمن پزشکی کوهستان ایران: خیلی از دوستانی که بیمارهای خاصی مانند دیابت دارند به دنبال مطالبی در خصوص دیابت و بیماریهای ارتفاع هستند که مطلب زیر برای این منظور با ذکر مرجع آورده شده است ، امیدوارم هستم مورد توجه عزیزان واقع شود.

در اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ارﺗﻔﺎع را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺘﺮ و ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻘﻴﺴﻢﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ:

ارﺗﻔﺎع ﺑﻠﻨﺪ: ٣٠٠٠ ﺗﺎ ۵٠٠٠ ﻣﺘﺮ

ارﺗﻔﺎع خیلی ﺑﻠﻨﺪ: ۵٠٠٠ ﻣﺘﺮ ﺑﻪﺑﺎﻻ

ﺑﺎﻳﺪﺗﻮﺟﻪداﺷﺖ ﮐﻪﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ارﺗﻔﺎع ﻣﻴﺰان ﻓﺸﺎر اﮐﺴﻴﮋن ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪﻩ و در ﺳﻄﺢ ﻗﻠﻪ دﻣﺎوﻧﺪﮐﻤﺘﺮ از ﻧﺼﻒ و در ﻗﻠﻪاورﺳﺖ ﮐﻤﺘﺮ از ٣٠ درﺻﺪﻓﺸﺎر درﺳﻄﺢ درﻳﺎﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺑﺪن اﻓﺮاددر ﻣﻮاﺟﻪﺑﺎ اﻳﻦ ارﺗﻔﺎع در ﺻﻮرت ﻓﺮﺻﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺷﺮوع ﺑﻪﺗﻄﺎﺑﻖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪﮐﻪدر ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻨﻔﺲ ﺗﻨﺪ، اﻓﺰاﻳﺶ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ ، ﻏﻠﻴﻆ ﺷﺪن خون و ... اﺳﺖ. و در ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ در ﺳﻄﺢ ﺳﻠﻮﻟﯽ و ﻋﺮوﻗﯽ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪﮐﻤﮏ ﺑﻪﺗﻄﺎﺑﻖ ﻓﺮددر ارﺗﻔﺎع و ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﻤﺒﻮد اﮐﺴﻴﮋن ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﺮدی ﺑﺪون ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻻزم در ﻣﻌﺮض ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺑﺎﻻ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎﻳﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺑﺪن وی ﭘﺪﻳﺪار ﺷﻮدﮐﻪﻣﺨﺘﺺهﻤﻴﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺳﺖ و ﻣﻌﺎدﻟﯽ در ﺳﻄﺢ درﻳﺎ ﻧﺪارداﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ ﺟﺪا از اﺛﺮات ﺳﺮﻣﺎ ﺑﺮ ﺑﺪن ﻓﺮداﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ :

"ACUTE MOUNTAIN SICKNESS"( AMS) ﺣﺎد کوهستان ﺑﻴﻤﺎری ورم رﻳﻮی ﺣﺎدارﺗﻔﺎع ﺑﺎﻻ "HIGH ALTITUDE PULMONARY EDEMA"( HAPE)

. . . . . .

ورم ﻣﻐﺰی ﺣﺎدارﺗﻔﺎع ﺑﺎﻻ و "HIGH ALTITUDE CEREBRAL EDEMA" ( HACE)

خونریزی ﺷﺒﮑﻴﻪ در ارﺗﻔﺎع ﺑﺎﻻ ﻣﯽ "HIGH ALTITUDE RETINAL HEMORRAGE"( HARH) ﺑﺎﺷﺪ.

ﻋﻼﺋﻢAMS :  ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﻳﯽ، ﺗﻬﻮع، اﺳﺘﻔﺮاغ ، خستگی، ﺿﻌﻒ، اختلال خواب، و ... . 

ﻋﻼﺋﻢ HAPE: ﺳﺮﻓﻪ، خلط، ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ ، ﺳﻴﺎهﯽ ﻟﺐ هﺎ و اﻧﮕﺸﺘﺎن ،ﮐﻤﺎ و ... .

ﻋﻼﺋﻢ HACE: ﮔﻴﺠﯽ ، خواب ﺁﻟﻮدﮔﯽ ، اختلال راﻩ رﻓﺘﻦ ، هذیان ،ﮐﻤﺎ و ....

ﻋﻼﺋﻢ HARH: ﮐﺎهﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ دﻳﺪ، ﻟﮑﻪﭘﺮان ، و ....

در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ هر ﮐﺪام از ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی ﻓﻮق ﺳﺮﻳﻌﺎً درﻣﺎن ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺑﺨﺼﻮص در HAPE,HACE  مرگ ﻓﺮد ﺣﺘﻤﯽ اﺳﺖ .

ﺑﺤﺚ درﻣﺎﻧﯽ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎدر اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﻨﺠﺪ، وﻟﯽ ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻣﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﻳﮏ اورژاﻧﺲ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ و ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ وﻗﺘﻴﮑﻪﺑﻴﻤﺎری زﻣﻴﻨﻪای ﻣﺜﻞ دﻳﺎﺑﺖ در ﻓﺮد وﺟﻮد دارد، ﺗﺸﺨﻴﺺو درﻣﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﭘﻴﺪاﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﮐﻤﯽ در ﻣﻮرد ﺷﻴﻮع ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی ﺥﺎصﮐﻮهﺴﺘﺎن در اﻓﺮاد دﻳﺎﺑﺘﻴﮏ وﺟﻮد دارد. اﮔﺮﭼﻪدر ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪﺗﺎ ﺳﻘﻒ ارﺗﻔﺎع ۵٨٠٠ ﻣﺘﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮدﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﯽ در ﺑﺮوز اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ ﺑﻴﻦ اﻓﺮاددﻳﺎﺑﺘﻴﮏ و اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪاﺳﺖ. ( ۴ و ۵ ) ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻬﻢاﻳﻨﮑﻪ هﻴﭻ ﻣﻮردی از HAPE وHACB در ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺘﯽ ﮐﻪدر اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻪاﻧﺪدﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ.

ﻣﻄﻠﺒﯽ ﮐﻪدر اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از داروی اﺳﺘﺎزوﻻﻣﺎﻳﺪاﺳﺖ ﮐﻪدر ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی و درﻣﺎن اوﻟﻴﻪﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی ﮐﻮهﺴﺘﺎن ﻧﻘﺶ دارداﻳﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺥﻮد ﺳﺒﺐ اﺳﻴﺪوز ﻣﻼﻳﻢﮔﺮددﮐﻪدر ﺥﻮدﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺘﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎرﺿﻪای از ﻋﺪمﮐﻨﺘﺮل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﻨﺪدﻳﺪﻩﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﻳﻪﺑﺮﺥﯽ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻳﻦ دارو در ﺑﻴﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪدر ﻣﻌﺮضﺥﻄﺮ ﮐﺘﻮاﺳﻴﺪوز هﺴﺘﻨﺪﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪاﻟﺒﺘﻪدر ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻳﮕﺮ اﻳﻦ دارو ﺑﺪون هﻴﭻ ﻋﺎرﺿﻪای اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮔﺮدﻳﺪﻩ اﺳﺖ( ۶ و ٨ و ١٠ ) . در ﻣﻮرد HARH ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ اﺳﺖ در ارﺗﻔﺎع زﻳﺮ ۵٠٠٠ ﻣﺘﺮ ﻣﻴﺰان ﺁن ﺗﺎ ﺣﺪود ۴ درﺻﺪﮔﺰارش ﺷﺪﻩ اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪدر ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺥﻴﻠﯽ ﺑﺎﻻ ( ﺑﺎﻻﺗﺮ از ٧۵٠٠ ﻣﺘﺮ) ﻣﻴﺰان ﺁن ﺗﺎ ٩١ درﺻﺪﻧﻴﺰ ﮔﺰارش ﺷﺪﻩ اﺳﺖ (١و٢و١۵ ).٣٢

خوﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ در هﻴﭻ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪﺑﺮ روی اﻓﺮاددﻳﺎﺑﺘﻴﮏ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ، ﺗﺎ ﺳﻘﻒ ارﺗﻔﺎع ٨٢٠٠ ﻣﺘﺮ ، اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﺥﻮﻧﺮﻳﺰی ﺷﺒﮑﻴﻪدﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ.

اﻟﺒﺘﻪ هیچگونه ﻣﻄﺎﻟﻌﻪای اﺛﺮات دراز ﻣﺪت اﻳﻦ ﺥﻮﻧﺮﻳﺰﻳﻬﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ارﺗﻔﺎع رادر ﺳﻴﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺘﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ. در ﻣﺠﻤﻮع ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺘﯽ رﺗﻴﻨﻮﭘﺎﺗﯽ ﻓﻌﺎﻟﯽ دارﻧﺪﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻣﻌﺮض اﻓﺰاﻳﺶ ﺥﻄﺮ HARH و ﻳﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﻤﺎرﻳﺸﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎدر ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ رﻳﺴﮏ ﺑﻪارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺳﻔﺮ ﮐﻨﻨﺪ و ﺣﺘﻤﺎً ﻗﺒﻞ از ﺁن ﻣﻌﺎﻳﻨﻪﮐﺎﻣﻠﯽ از ﺷﺒﮑﻴﻪ خود داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ.

در ﻣﻮرد ﺑﺮوز ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی ارﺗﻔﺎع در ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺘﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮارضﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭼﻨﺪاﻧﯽ اﻧﺠﺎمﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ و ﭼﻮن اﻓﺮاددﻳﺎﺑﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داروهﺎی زﻳﺎدی ﺑﻪ خاطر ﻋﻮارض دﻳﺎﺑﺖ خود ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻻزماﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﻤﺎًدر ﻣﻮرد وﺿﻌﻴﺖ خود ﻣﺸﻮرت ﭘﺰﺷﮑﯽ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪدر ﻗﺴﻤﺘﻬﺎی دﻳﮕﺮ راﺟﻊ ﺑﻪاﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺤﺚ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﯽ ﺷﻮد.

References:

1- Brubaker P.L.: Adventure travel and type 1 diabetes : the complicating effects of high altitude. Diabetes care. october (2005)

2- Admetella J.,Leal C.: Diabetes mellitus and mountain sport. Wilderness medicine.(2004).

3- Admetella J.,Leal C.: Management of diabetes at high altitude.Br J Sp Med. :35;282 (2001)

4- Moore K.C. , Thompson C. , Hayes R. : Diabetes and extreme altitude mountaineering. Br J Sp Med 35;83 (2001)

5- Panofsky D. : IDEA 2000 Expedition summary. January 2001 at:  www.idea2000.org

6- Panofsky D.: Some consideration for diabetic climber. The American alpine news. Spring 2001

7- Panofsky D.: Handling diabetes in the mountains. The American alpine news. Autumn 2002٤٦

8- Peirce N.S. : Diabetes and exercise. Br J Sp Med.; 33;161-173 (1999)

9- Brandet-wells K. Emery I. : International diabetic athletes association conference: Diabetes and exercise.: Handy hints on managing diabetes during cold whether outdoor activities. (2000)

10- American diabetes association , Position statement: Diabetes care.25(supl.):S 64-68; Jan. 2002 

11- Ward M.P.; Milledge J.S.; West J.B. : High altitude medicine and physiology. Chapman and Hall (1999)

12- Tierny L.M.; Mc Phee S.J. : Current medical diagnosis and treatment. Mc Graw Hill .(2006)

13- Goldman H.; Mandell G.: Cecil textbook of medicine. W.B.Saunders (2004)                         

14- Colberg S. :The diabetic athlete. Human kinetics (2001)

15- Burr B. ; Naji D. : Exercise and sports in diabetes. Wiley (1999)

نشاط کوهستان - انجمن پزشکی کوهستان ایران