صاعقه
عکس مرحوم سعادتی که در ارتفاعات توچال بر اثر صاعقه زدگی به همراه یک همونورد دیگر فوت شدند. باران این نعمت الهی برای بعضی از ما نعمت مرگ و بیماری را نیز همراه خود می آورد.
با
توجه به بارندگی های اخیر و شروع فصل بارش جا دارد که درباره این شگفت طبیعت و
خطرات آن برای همنوردان و چند نکته متذکر شویم .
صاعقه نور حاصل از تخلیه الکتریکی با ولتاژ بسیار بالا در
زمان بسیار کوتاه و به طول تا چندین کیلومتر است. همراه با صاعقه (برق)، رعد وجود
دارد که صدای ناشی از اتساع ناگهانی هوای اطراف برق است.
آمار : آمار دقیقی در ایران نداریم ولی در
امریکا سالانه حدود 1000 نفر اصابت و 100 نفر مرگ گزارش می شود. یعنی میزان مرگ آن
10% است.
مکانیسم و نحوه تولید رعد و
برق : دو مکانیسم کلی برای تولید ابرهای تولید کننده صاعقه وجود دارد:
1- انتقال هوا : OROGRAPHIC هوا در سطح
زمین در اثر تابش خورشید گرم شده و در دامنه کوه صعود کرده به تدریج سرد شده و ابر
توفان زا تولید می شود. معمولا در بعد از ظهر بهار و تابستان دیده شده ناحیه کوچکی
را پوشانده و ظرف چند ساعت از بین می رود و هوا آرام میشود.
2- تصادم توده های هوا : COLLIDING AIR
MASS توده های عظیم هوا با هم برخورد کرده و ابرهای توفان زا تولید می کنند. روز و
شب ندارد و منطقه وسیعی را می پوشاند . سبب تغییرات عمده آب و هوا می شود.
هنگامی که ابرهای توفان زا تشکیل شد، به
خاطر حرکت ابر و اصطکاک و همچنین حرکت مداوم قطرات آب و کریستال های یخ، در داخل
ابر بار الکتریکی تولید میشود. بار مثبت در بالای ابر و بار منفی در پایین ابر قرار
می گیرد. زمین مجاور هم بار مثبت می گیرد. در این وضعیت شرایط برای تخلیه الکتریکی
فراهم است.
هر صاعقه از تعدادی جرقه
تشکیل شده که هر کدام چند صد متر طول داشته و در حد میلیونیم ثانیه طول می کشند و
در جهات مختلفی حرکت می کنند. سرعت آن حدود 2000000 متر بر ثانیه است و با چشم ما
به صورت یک جریان پیوسته به نظر می آید. وقتی این جرقه به نزدیکی سطح زمین رسید، یک
جرقه برگشتی از یک ناهمواری در سطح زمین تولید می شود که با جرقه اصلی متصل شده و
مسیر تخلیه الکتریکی کامل میشود. در نهایت با تخلیه الکترون ها نور تولید می
شود.
چون این جریان از کانال باریکی
عبور می کند هوای اطراف را تا حد 30000 درجه گرم می کند که سبب اتساع انفجاری هوا
شده و رعد را تولید می کند.
برخورد با صاعقه و خطرات آن: انسان به سه روش توسط
صاعقه تحت تاثیر قرار می گیرد:
1-
برخورد مستقیم
مضرات و اثرات سوء مصرف الکل در ارتفاع
مضرات و اثرات سوء مصرف الکل در ارتفاع
مصرشف الکل در ارتفاع و در شرایط کمبود اکسیژن یعنی در ارتفاع بالاتر از 2700 متر از سطح دریا که علائم بیماری های ارتفاع نظیر بیماری حاد کوهستان ، ادم ریوی و ادم مغزی بوجود می آید می تواند عوارض جدی در کوهنورد ایجاد کند.
اثرات الکل در انسان بیشتر ناشی از اثرات آن در سیستم مغزی عصبی می باشد همچنین الکل در سایر سیستمهای بدن انسان از جمله سیستم گوارشی و کلیه و مجاری ادرار اثرات سوئی دارد.
الکل در ارتفاع باعث اثرات سوء و مضر ذیل است:
- مصرف الکل در انسان با اثر بر سیستم مغزی عصبی باعث کاهش تمرکز و هوشیاری می گردد. این اثر در ارتفاع بالا که فرد نیاز به هوشیاری و تمرکز بیشتر دارد باعث اختلال در تصمیم گیری و قضاوت می گردد و می تواند شرایط خطرناکی را برای فرد بوجود آورد.
- عدم تعادل و توجه از اثرات دیگر الکل در ارتفاع است این شرایط می تواند در هنگام صعود و فرود بسیار خطرناک باشد و در مواقعی که نیاز به توجه بیشتر را می طلبد باعث سقوط فرد گردد.
- مصرف الکل می تواند باعث افت فشار خون در فرد گردد این افت فشار خون بحدی است که فرد بسختی میتواند صعود نماید و در مواقعی در فرود نیز فرد احساس ناتوانی می کند.
- الکل باعث افت قابل توجه قند خون می شود در چنین مواردی نیز فرد احساس خستگی مفرط می کند. همراهی افت فشار خون با افت میزان قند خون فرد باعث احساس ناتوانی در صعود و حتی در فرود در فرد می شود.
- الکل ماده ای دیورتیک یعنی ادرارآور است این اثر در فرد می تواند باعث دفع مایعات بدن و در نتیجه کم آبی مفرط در کوهنورد شود که خصوصا در صعودهای زمستانی می تواند بسیار خطرناک باشد که می تواند زمینه ساز حوادث جدی نظیر سرمازدگی، هیپوترمی، یخ زدگی اندانها و افزایش غلظت خون و خطرات بروز لخته های خومی در بافت های حساس فرد گردد.
- مصرف الکل در ساعت یا ساعتهای اول باعث ایجاد گرما در فرد می شود ولی بعد از گذشت 2 تا 3 ساعت برعکس با بروز انبساط عروقی باعث ازدست دادن گرمای بدن و در نتیجه افت دمای بدن شده و فرد را مستعد هیپوترمی می نماید که چنین شرایطی در فصل زمستان می تواند بسیار خطرناک باشد.
- در گذشته از الکل جهت امدادرسانی به کوهنوردان گرفتار در سرما در اروپا استفاده می شد ولی امروزه با توجه به مضراتی که در بالا بیان شد چنین چیزی رواج ندارد.
- در هنگام مصرف الکل فرد بطور ناخودآگاد دچار فراموشی موقت می شود که به آن Blockout می گویند در این مرحله فرد چیزی بیاد نمی آورد و بعد از پایان اثرات الکل فرد صحنه ها و شرایطی که داشته را فراموش می کند. این مرحله می تواند در وضعیت قضاوت و تصمیم گیری منطقی فرد خصوصا در شرایط خطرناک آب و هوایی بطور مستقیم تاثیر گذاشته و خطرآفرین باشد.
- الکل می تواند با اثراتی که در سیستم مغزی - عصبی انسان می گذارد باعث اختلال در سیستم بینایی و شنوایی فرد شده و باعث بروز توهم هایی در فرد گردد که در شرایط حساس کوهنورد که نیاز به هوشیاری کامل دارد می تواند بسیار خطرناک باشد.
- منبع:http://grwhezagros.blogfa.com