استرس در ورزشکاران:

استرس در ورزشکاران:

انجمن پزشکی کوهستان ایران: محققان بین استرس مضر و زیان آور   و استرس مثبت و سودمند تفاوت قایل شده اند. منظور از استرس مثبت آن استرسی است که موجب فعال شدگی روانشناختی و فیزیولوژیک می شود و فرد را برای مقابله با شرایط پیرامون خود آماده تر می کند.

حوزه اضطراب و استرس مسابقه ای در نوشته های روانشناسی ورزشی توجه شایانی دریافت کرده است و اغلب بعنوان یکی از حساس ترین موضوعات رشته های درسی در حوزه ورزش از آن یاد شده است. این توجه نظر بی شک با ماهیت استرس زای ورزش قهرمانی همراه شده است.

در بررسی مفهوم مدیریت استرس تعاریف زیر ارائه شده است.

استرس مسابقه ای: تعامل مداوم بین یک فرد و نیازهای محیطی که اصولاً و مستقیماً با عملکرد مسابقه ای همراه شده است.

عوامل استرس زای مسابقه ای: نیازهای محیطی (محرک) که اصولاً و مستقیماً با عملکرد مسابقه ای همراه شده است.

فشار مسابقه ای: پاسخ های منفی روانشناختی، جسمانی و رفتاری یک فرد به عوامل استرس زای مسابقه ای.

فشار مسابقه ای: پاسخ های منفی روانشناختی، جسمانی و رفتاری یک فرد به عوامل استرس زای مسابقه ای

اضطراب مسابقه ای:  پاسخ هیجانی منفی خاص به عوامل استرس زای مسابقه ای.

فعال سازی: فعالیت فیزیولوژی و شناختی مشخص تنظیم شده جهت آماده سازی یک پاسخ برنامه ریزی شده و کاربردی برای نیازهای کاری که ورزشکار با آن ها روبرو می شود.

اضطراب معمول ترین پاسخ به محرک تنش زاست. و منظور از اضطراب هیجانی است ناخوشایند که همه ما درجاتی از آن را در قالب کلمه هایی همچون «دلشوره»، «نگرانی»، «تنش» و «ترس» تجربه کرده ایم.

. پس به نظر می رسد اگر بتوان انگیختگی فیزیولوژیک یا روان شناختی ورزشکار را با راهکارهای دیگری مانند: افزایش انگیزش درونی، تقویت عزت نفس، تقویت اعتماد بنفس، اصلاح شناخت های معیوب و ... می توان از اثرات منفی بوجود آمدن اضطراب اجتناب کرد. همچنین لازم است از انجام کارها یا بیان جملاتی که به ظاهر انگیختگی ورزشکار را بالا می برد ولی در واقع باعث ایجاد انگیختگی به همراه اضطراب یا استرس در فرد می شود خودداری کرد.

با توجه به تعریف استرس از دیدگاه تعاملی، چهار مؤلفه در استرس نقش دارد و روانشناس ورزشی در نظر دارد اثرات استرس زای این مؤلفه ها را تعدیل کرده و یا تا حد امکان کاهش دهد. برای مثال با بالا رفتن انگیزش درونی و جلب توجه ورزشکار به تأثیراتی که موفقیت حاصل از انجام بهترین عملکرد فردی در ایجاد احساس های مثبت درونی دارد و نه فقط توجه به پاداشهای بیرونی که خود ممکن است باعث ایجاد استرس بیشتر بشوند، می توان عامل استرس زا و برخی از پاسخ های هیجانی و شناختی منفی ارگانیسم را تعدیل و یا کنترل کرد، و همچنین ارزیابی مجددی را که می تواند باعث استرس بیشتر شود نیز کنترل کرد. بعلاوه با توجه به احساس های مثبت درونی مانند: خود کارآمدی، اعتماد بنفس، لذت بردن از ورزش، خود رضایتنمدی، شایستگی و ...  می توان انگیختگی روانی و فیزیولوژیایی بالایی نیز در ورزشکار ایجاد کرد که این انگیختگی احتمالاً بدون استرس و اضطراب می باشد.

نکات بالا به معنی نفی انگیزش بیرونی (تقویت، پاداش) نیست، بلکه انگیزش بیرونی بخش مهمی از عوامل برانگیزاننده فرد می باشند. البته لازم است توجه شود که تشویق های بیرونی باعث تحلیل رفتن انگیزش درونی نشود.

برای سنجش اضطراب مسابقه ای از دو پرسشنامه زیر استفاده می شود:

الف- مقیاس سنجش اضطراب صفتی (SCAT) (پرسش نامه رقابتی ایلی نویز)

ب- مقیاس سنجش اضطراب حالتی (CSAI-2) (پرسش نامه خود سنجی ایلی نویز)

- سه دیدگاه بر پایه پاسخ، بر پایه محرک و دیدگاه تعاملی شناختی برای بررسی استرس وجود دارد.

- استرس فرایندی است که در آن یک رویداد محیطی (عامل استرس زا)، ارزیابی فرد (دشوار یا تهدید آمیز بودن)، پاسخ های ارگانیسم (فیزیولوژیک، هیجانی، شناختی، رفتاری) و ارزیابی مجدد در پی بروز پاسخ ها و تغییر در عامل استرس زا وجود دارند.

- واژه های انگیختگی، استرس، اضطراب تفاوت های بنیادی در معنا و مفهوم دارند. (در حالیکه شباهت های زیادی نیز با هم دارند.)

- اضطراب به دو بخش اضطراب صفتی و حالتی، همچنین به دو بخش اضطراب بدنی و شناختی تقسیم شده است. همچنین باید به جهت و شدت اضطراب توجه داشت.

- با افزایش اضطراب بدنی پس از گذر از محدوده کارکرد بهینه فردی، بعلت افزایش اضطراب شناختی عملکرد به شدت کاهش می یابد.

- می توان با استفاده از رویکردهای روانشناختی مناسب بدون افزایش اضطراب، انگیختگی را زیاد کرد. 

منبع:http://www.iranmountainmedicine.blogfa.com