آشنایی با جنگیش چوکوسو ( قله پوبدا)
قله پوبدا Pobeda Peak مرتفع ترین کوه رشته کوه تیان شان است و در مرز قرقیزستان – چین ، در کاکشال تو Kakshaal Too ، مرتفع ترین قسمت تین شان ، در جنوب شرق دریاچه ایسیک کول Issyk Kul واقع شده است.
اسامی
نام رسمی این کوه به زبان قرقیزی جنگیش چوکوسو Jengish Chokusu می باشد ، که به معنی " قله پیروزی " است ، نام روسی آن Pik Pobedy ( یا قله پوبدا) به همین معنی است. در زبان اویغور ، Tömür نامیده می شود که نام رسمی این کوه در چین هم می باشد. نام چینی Tuōmù'ěr Fēng ،托木尔峰 ، ترکیبی از کلمه اویغور tomur ، به معنی " آهن" و کلمه چینی feng به معنی " قله " می باشد.
ویژگی ها
جنگیش چوکوسو (7439 متر) توده ای سنگی با چندین قله در امتداد یال طویلش می باشد. تنها قله اصلی آن بالای 7000 متر ارتفاع دارد. این کوه در 16 کیلومتری جنوب غرب خان تنگری (7010 متر) قرار دارد، که یخچال انگیلچک ( یا اینیلچک) جنوبی این دو را از هم جدا می کند ، و این یخچال مکانی است که کمپ های اصلی برای هر دو کوه معمولا در آنجا واقع می شوند. توده سنگی با زاویه 90 درجه به سوی یخچال ها پیش می رود و این یخچال ها به درون سه دره کوهستانی واقع در شمال ( قرقیزستان ) سرازیر می شوند ، و همگی در نهایت به یخچال انگیلچک ، بزرگ ترین یخچال واقع در تیان شان می ریزند. قله اصلی آن معمولا از یخچال زوزدوچکا Zvozdochka ( کلمه روسی به معنای ستاره کوچک ) صعود می شود که بر اثر سنگ های جنگیش چوکوسو به رنگ قرمز در آمده است.
جنگیش چوکوسو ( قله پوبدا) بر روی تمبر قرقیزستان
به لحاظ اداری ، سمت قرقیزستان کوه در منطقه آق سو استان ایسیک کول ، و سمت چینی کوه ، در ایالت ونسو استان آق سو منطقه خودمختار اویغور سین جیانگ قرار دارد.
رکوردها
جنگیش چوکوسو مرتفع ترین کوه در قرقیزستان است . این کوه شمالی ترین سنگ 7000 متری جهان را دارد ، و زمین شناسان آن را شمالی ترین کوه 7000 متری می دانند. ( چون کوه ها اغلب دارای کلاهک های یخی بر روی قله سنگی هستند ، کوه نوردان خان تنگری را دومین قله مرتفع تین شان می دانند.) یخچال اینیلچک ( انیلچک) جنوبی و یخچال های آن کل سمت شمال قله جنگیش چوکوسو را اشغال می کنند. این یخچال ، که در حال حاضر 62 کیلومتر طول دارد، چهارمین یخچال طولانی خارج از مناطق قطبی جهان است.
تاریخچه
باوجود اینکه جنگیش چوکوسو بیش از 400 متر بلندتراست ، بر این باور بودند که خان تنگری ، قبل از مساحی سال 1946 جنگیش چوکوسو ، مرتفع ترین قله در این رشته کوه است. اولین صعود مورد تایید به این کوه در سال 1956 توسط تیم ویتالی آبالاکوف بود هر چند گزارش های بدون پشتیبانی از تلاش موفق سال 1939 هم وجود دارد. نام این کوه کوتاه زمانی پس از پیروزی اتحاد جماهیر شوروی ( سابق) در جنگ جهانی دوم به قله پیروزی ( پوبدا) تغییر داده شد. اکسپدیشن چینی در سال 1977 آن را از سمت چین صعود کرد : در کتابچه اکسپدیشن ذکری از اولین صعود روس ها نشده است و این برداشت را می دهد که صعود چینی ها اولین صعود بوده است. اولین صعود زمستانی قله توسط والری خریچتچاتی Valery Khrichtchatyi در فوریه سال 1990 انجام شد.
منبع:http://newfarid.blogfa.com